دستگاه ماهیچه‌ای از ماهیچه‌ها تشکیل میشود. ماهیچه‌ها برای حرکت بدن استفاده می‌شوند. ماهیچه‌ها انرژی شیمیایی مواد غذایی را به انرژیهای مکانیکی تبدیل می‌کنند، حرکت بدن از انقباض ماهیچه‌ها حاصل میشود. ماهیچه‌ها به نسبت شکل و اندازه‌ای که دارند تقسیم بندی می‌شوند، در بدن سه نوع ماهیچه وجود دارد:
- ماهیچه ی اسکلتی (مخطط) که در افرادمعمولی حدود ۴۰٪ وزن بدن را تشکیل می‌دهد.
- ماهیچه ی صاف مانند ماهیچه‌های خودکار دیواره رگ، روده و معده که حدود ۱۰٪ از بدن را تشکیل می‌دهد.
- ماهیچه قلب مخطط است ولی غیرارادی است.
ساختمان بافتی تارچه‌های ماهیچه‌ای
در ساختمان بافتی تارچه‌های ماهیچه‌ای در هرسارکومر دو نوع میوفیلامان (میوفیلامنت) قطور و نازک وجود دارد. ترکیب شدن و جابجایی پروتئین هایی که در این میوفیلامان‌ها وجود دارند، اساس ملکولی انقباض ماهیچه‌ای و کوتاه شدن سارکومرها را تشکیل می‌دهند. هر یک از میوفیلامان‌های قطور که در بخش میانی سارکومر قرار دارند از صدها مولکول پروتئینی به نام بنام میوزین ساخته شده‌اند. هر مولکول میوزین شبیه میلهٔ نازکیبایک سر کروی است که با زاویهٔ خاصی به صورت یک پل عرضی به یک میوفیلامان نازک می‌چسبد. میوفیلامان‌های نازک دارای سه نوع پروتئین‌اند: پروتئین اصلی آنها اکتین نام دارد که مولکول‌های آن کروی و کوچک است که به صورت یک زنجیرهٔ دوتایی قرار گرفته‌اند. دیگرپروتئینها: تروپونین و تروپومیوزین نام دارند. تروپومیوزین به صورت مولکول‌های دراز و رشته‌ای است و هر یک از این مولکول‌ها روی چند مولکول اکتین را می‌پوشاند. مولکول‌های تروپونین که در طول رشته‌های تروپومیوزین چسبیده‌اند،با یون های کلسیم میل ترکیبی شدید دارند و اتصال آنها با یون‌های کلسیم باعث شروع مکانیسم مولکولی انقباض میشود.
فیزیولوژی
در حال استراحت ماهیچه، مجموعهٔ مولکول‌های تروپومیوزین و تروپونین از ترکیب مولکول‌های اکتین و میوزین جلوگیری می‌کنند. براثر تحریک عصبی واثر استیل کولین برگیرنده های سلول عضلانی، از رتیکولوم سارکوپلاسمیک کلسیم آزاد میشود.اگر کلسیم بر تروپونین اثر کند، تغییری در آرایش مولکول‌ها پدید می‌آید که باعث اتصال و انفصال متناوب پل‌های عرضی مولکول‌های میوزین به مولکول‌های اکتین و لغزاندن میوفیلامان‌های نازک بر روی میوفیلامان‌های قطور میشود. به این ترتیب که سرهای فعال مولکول‌های میوزین با زاویهٔ معینی به مولکول‌های اکتین می‌چسبد و آنها را مانند یک چرخ دندانه‌دار جابه‌جا می‌کنند. این تغییرات باعث کوتاه شدن سارکومرها ونزدیک شدن خطوطz به یکدیگر و در نتیجه کوتاه شدن طول ماهیچه میشود. در هنگام انقباض ماهیچه پل‌های عرضی میوفیلامان‌های قطور پس از اتصال به میوفیلامان‌های نازک و حرکت دادن آنها از میوفیلامان‌های نازک جدا شده و دوباره در نقطهٔ دورتری به آن متصل می‌شوند. انرژی لازم برای این جابه جایی از مصرف آدنوزین تری فسفات (ATP) به وسیلهٔ سر فعال میوزین حاصل میشود.
تاندون
تاندون(انگلیسی: Tendon) یا وتر از بافت‌های فیبر مانند است که عضله را به استخوان متصل می‌کند و توانایی مقاومت دربرابر کشش را دارا است. تاندونها مانند رباط ها از کلاژن ساخته شده‌اند و تفاوت آنها در این است که رباط استخوانی را به استخوان دیگر متصل می‌کند. تاندونها و عضله‌ها باهم کار می‌کنند و تنها می‌توانند نیروی کششی ایجاد نمایند.
ساختار
۷۰٪ ساختمان تاندون از آب است. ۸۶٪ وزن خشک تاندون از کلاژن تشکیل شده‌است، ۲٪ از الاستین ،۵–۱٪ از پروتئوگلیکان و ۰٫۲٪ از اجزائ غیر ارگانیک مانند مس، منگنز و کلسیم.
دیافراگم (Diaphragma ) تنها عضله مخطط غیرارادی بدن است که به دنده‌های انتهایی و مهره ها و دنده های انتهایی می‌چسبد و قفسه سینه را از محوطه شکم جدا می‌کند. انقباض این عضله نقش مهمی در انجام غیرارادی تنفس دارد.این عضله توراکس را از ابدومن جدا می سازد و در قسمت مرکزی خود ساختمان وتری شکل به خود می گیرد. چسبندگی این عضله به انتهای توراکس شامل سه قسمت : کمری - دنده ای - استرنال
در بالای دیافراگم ریه هاو قلب قرار دارند و در پایین آن دستگاه گوارش، کبد،طحال و سیستم ادراری. گاه در صورت ضعف یا نقص عضلات دیافراگم فتق دیافراگمی روی می‌دهد.
این عضله مهم‌ترین عضله تنفسی است که قفسه سینه را از حفره شکمی، جدا می‌سازد. برخی از اعضاء مهم بدن از قبیل آئورت، مری، بزرگ سیاهرگ زیرین، سوراخهایی را به ترتیب در برابر مهره ۱۲، مهره ۱۰، مهره ۸ سینه‌ای در پرده دیافراگم ایجاد کرده و از آن عبور می‌کنند. دیافراگم به ترتیب به زایده خنجری، ۶ دنده تحتانی و غضروفهای آنها و تنه مهره‌های اول تا سوم کمری متصل شده و گنبدی شکل است. درصورت ضربه محکم به این بخش امکان قطع تنفس وجود دارد.
سوراخ های دیافراگمی
1. سوراخ ورید اجوف تحتانی
2. سوراخ ازوفاگوس : اگر احشای شکمی از این ناحیه وارد توراکس شوند، ایجاد فتق هیاتال می کنند.
3. سوراخ آئورت
عکسهای مرتبط:
ماهیچه های جلوی بدن
ماهیچه های پشت بدن
تاندون آشیل
پرده دیافراگم
پرده دیافراگم
